Chrześcijaństwo, judaizm, islam
– sztuka dialogu w koncepcji Jana Pawła II
Konferencja 17- 18 czerwca 2014 roku
Konferencja "Chrześcijaństwo, judaizm, islam – sztuka dialogu w koncepcji Jana Pawła II" była podsumowaniem pontyfikatu Jana Pawła II z perspektywy działań na rzecz dialogu międzyreligijnego: czym był dialog międzywyznaniowy w ujęciu Ojca Świętego, przełomowe inicjatywy, perspektywy i problemy, tło historyczne. Poruszona została także kwestia kontynuacji idei dialogu: oblicze dialogu obecnie - podążanie drogą wytyczoną przez Jana Pawła II czy nowe podejście? Najważniejsze inicjatywy ostatnich lat, nowe wyzwania, próba oceny sytuacji we współczesnym świecie: realne zagrożenia, a także obszary, w których dialog rozwija się bez przeszkód.
Poszczególne wystąpienia zogniskowane zostały wokół dialogu międzyreligijnego twórczo rozwijanego przez osobę Ojca Świętego Jana Pawła II. Ksiądz dr Robert Skrzypczak wprowadził słuchaczy w to szerokie zagadnienie przypominając wpływ Karola Wojtyły na nauczanie Vaticanum II o wolności i dialogu religijnym. Redaktor Janusz Poniewierski przedstawił zgromadzonym działalność tych świętych w kontekście dialogu, którzy zostali szczególnie wybrani przez Papieża Polaka. Wspólnie zastanawiano się, jakie przesłanie dla Starego Kontynentu i dla Kościoła w Europie pozostawił Ojciec Święty, ustanawiając patronami Europy świętych: Cyryla i Metodego, Katarzynę Sieneńską, Brygidę oraz Teresę Benedyktę od Krzyża. Ksiądz dr Manfred Deselaers podkreślił w swym wystąpieniu historyczne doświadczenia z okresu II wojny światowej, zwracając uwagę na bolesną pamięć o Auschwitz w kontekście trudnej drogi do dialogu.
Druga sesja konferencji rozpoczęła się od wykładu redaktora Tomasza Królaka, który odniósł się do spotkań Jana Pawła II z innymi religiami jako zjawiska fenomenu i wyzwania. Następnie dr hab. Agata Skowron – Nalborczyk przypomniała zgromadzonym zagadnienia związane z postawą chrześcijan wobec muzułmanów według Jana Pawła II. Druga część konferencji zakończona została wystąpieniem księdza dra Adama Wąsa pt. „…Obyśmy umieli po bratersku współpracować, a to przybliży nas do woli Boga…. JPII. Między asymetrycznością a partnerstwem w dialogu chrześcijańsko-muzułmańskim w Polsce"
Trzecia, ostatnia sesja tegorocznej konferencji naukowej, rozpoczęła się wykładem pt. „O apelu o komunię i dialog w Novo millennio ineunte - czy i jak został on podjęty” - wygłoszonym przez księdza prof. dra hab. Łukasza Kamykowskiego. Następnie prof. dr hab. Stanisław Krajewski przybliżył słuchaczom problematykę spotkań Ojca Świętego Jana Pawła II z przedstawicielami środowisk żydowskich zarówno w Warszawie jak i w Rzymie. Na zakończenie konferencji zgromadzeni wysłuchali wystąpienia redaktora Zbigniewa Nosowskiego dotyczącego obecnego stanu dialogu katolicko – żydowskiego w Polsce – ojczyźnie Jana Pawła II.
AGENDA
I dzień, 17.06.2014 (wtorek)
14.30 – rozpoczęcie I sesji konferencji
14.30-15.00 „Wpływ Karola Wojtyły na nauczanie Vaticanum II o wolności i dialogu religijnym” – ks. dr Robert Skrzypczak
15.00-15.30 „Jakie przesłanie dla Starego Kontynentu i dla Kościoła w Europie pozostawił św. Jan Paweł II, ustanawiając patronami Europy świętych: Cyryla i Metodego, Katarzynę Sieneńską, Brygidę oraz Teresę Benedyktę od Krzyża?" – red. Janusz Poniewierski
15.30-16.00 „Bolesna pamięć o Auschwitz a trudna droga do dialogu - wyjątkowy wkład świętego Papieża Jana Pawła II” – ks. dr Manfred Deselaers
16.00– przerwa kawowa
16.30 – rozpoczęcie II sesji konferencji
16.30-17.00 „Jana Pawła II spotkania z innymi religiami – fenomen i wyzwanie" –
red. Tomasz Królak
17.00-17.30 „'Nie lękajcie się!' Postawa chrześcijan wobec muzułmanów według Jana Pawła
II" – dr hab. Agata Skowron-Nalborczyk
17.30-18.00 „…Obyśmy umieli po bratersku współpracować, a to przybliży nas do woli
Boga… JPII Między asymetrycznością a partnerstwem w dialogu chrześcijańsko - muzułmańskim w Polsce" – ks. dr Adam Wąs
18.00– zakończenie sesji
II dzień, 18.06.2014 (środa)
11.00 – rozpoczęcie III sesji konferencji
11.00-11.30 - „O apelu o komunię i dialog w Novo millennio ineunte - czy i jak został on podjęty” – ks. prof. Łukasz Kamykowski
11.30-12.00– „Papieskie spotkania z Żydami” – prof. dr hab. Stanisław Krajewski
12.00-12.30– „Obecny stan dialogu katolicko-żydowskiego w ojczyźnie Jana Pawła II" –
red. Zbigniew Nosowski
12.30– zakończenie konferencji
Biogramy:
ks. dr Manfred Deselaers - urodzony w Düsseldorfie. Studiował teologię w Tübingen i Chicago. W 1983 roku przyjął święcenia kapłańskie w katedrze Aachen, następnie był wikariuszem w Mönchengladbach, gdzie pracował również w zarządzie Towarzystwa Współpracy Chrześcijańsko-Żydowskiej. W 1991 roku uzyskał tytuł licencjata na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, gdzie obronił swoją pracę doktorską „Bóg a zło w świetle biografii i wypowiedzi Rudolfa Hössa komendanta Auschwitz". Od 1997 roku jest wykładowcą teologii fundamentalnej na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Obecnie poświęca się pracy na rzecz pojednania polsko - niemieckiego i chrześcijańsko -żydowskiego w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu. Od 2001 roku jest członkiem Zarządu Krakowskiej Fundacji Centrum Dialogu i Modlitwy oraz odpowiada za dział programowy. Od 2008 roku wiceprezes Krakowskiej Fundacji Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu. Od maja 2006 roku jest członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, a od 2007 roku wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu. Autor licznych publikacji.
ks. prof. Łukasz Kamykowski - ukończył studia matematyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim oraa seminarium duchowne. W 1982 obronił pracę doktorską na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim. W tym samym roku został pracownikiem Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, gdzie wykłada teologię fundamentalną. Pełnił funkcje prodziekana wydziału teologicznego (1991-1994) oraz prorektora PAT (1997-2000). W 1991 uzyskał stopień doktora habilitowanego, na podstawie rozprawy „Izrael a Kościół w ujęciu Charlesa Journeta”, a w grudniu 1998 roku tytuł profesorski. Jest dyrektorem Międzywydziałowego Instytutu Ekumenii i Dialogu Uniwersytetu im. Jana Pawła II w Krakowie oraz kierownikiem katedry Chrystologii wydziału teologicznego tej uczelni. Pełnił funkcję konsultora Rady Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu (do 2013). Jest konsultorem Rady KEP ds. Dialogu Religijnego, wchodzi w skład Komitetu Episkopatu ds. Dialogu z Judaizmem. Należy do Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Umiejętności. Jest autorem prac licznych naukowych.
prof. dr hab. Stanisław Krajewski - profesor w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskał doktorat z matematyki, habilitację z filozofii, tytuł profesora nauk humanistycznych. Autor prac z logiki i filozofii matematyki oraz tekstów o judaizmie, historii i doświadczeniach Żydów, dialogu chrześcijańsko-żydowskim, w tym książek: “Żydzi, judaizm, Polska”, „Twierdzenie Gödla i jego interpretacje filozoficzne: od mechanicyzmu do postmodernizmu”, „54 komentarze do Tory dla nawet najmniej religijnych spośród nas” (Austeria, 2004), „Poland and the Jews. Reflections of a Polish Polish Jew” (Austeria, 2005), “Tajemnica Izraela a tajemnica Kościoła”, „Nasza żydowskość” (Austeria, 2010), „Czy matematyka jest nauką humanistyczną?” Przed 1989 publikował też w prasie podziemnej. Po 1989 roku współtworzył Polską Radę Chrześcijan i Żydów, której współprzewodniczy od jej powstania do teraz. Czynny w gminie żydowskiej w Warszawie. Członek zespołu, który stworzył wystawę w warszawskim Muzeum Historii Żydów Polskich.
red. Tomasz Królak - dziennikarz, zastępca redaktora naczelnego KAI. Autor katolickiego magazynu informacyjnego "Czasy" (TVP 1 1996-2002) oraz serialu dokumentalnego "Świat Jana Pawła II" (TVP1 1999-2000). Opublikował m.in. książki "Kontemplacja i zdradzony świat. Rozmowy z prof. Stefanem Swieżawskim" (W drodze, 1999), "Ślady. Świat o Janie Pawle II" (współaut.) i "Pontyfikat dla świata" (Edycja św. Pawła, 2003).
red. Zbigniew Nosowski - polski dziennikarz, publicysta, działacz katolicki. Studiował socjologię i teologię. Od 1989 redaktor miesięcznika WIEŹ, od 2001 – redaktor naczelny. Autor licznych publikacji. W latach 2001 i 2005 byłświeckim audytorem Synodu Biskupów w Watykanie. W latach 2002-2008 konsultor Papieskiej Rady ds. Świeckich. W latach 2007-2009 współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, obecnie wiceprzewodniczący. Dyrektor programowy Laboratorium WIĘZI. Przewodniczący Kapituły Nagrody Dziennikarskiej "Ślad" im. bp. Jana Chrapka.
red. Janusz Poniewierski - polski publicysta katolicki, autor i redaktor wielu książek poświęconych dziełu Św. Jana Pawła II. Prezes klubu Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Od lat związany ze środowiskiem Znaku. Był kierownikiem działu religijnego "Tygodnika Powszechnego", a także stałym komentatorem Sekcji Polskiej BBC, Radia Wolna Europa, Radia Kraków i KAI. Ma w dorobku szereg haseł do Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN i wielotomowej encyklopedii Religia. Zredagował kilkadziesiąt książek, między innymi takich autorów jak ks. Józef Tischner, ks. Wacław Hryniewicz, Jerzy Turowicz, George Weigel, a także wybory tekstów Jana Pawła II. W roku 2010 za redakcję „Dzieł zebranych" Jana Pawła II (Wyd. M) otrzymał nagrodę „Totus" przyznawaną przez Fundację "Dzieło Nowego Tysiąclecia". W latach 2005-2010 był członkiem Rady Duszpasterskiej Archidiecezji Krakowskiej.
ks. dr Robert Skrzypczak - polski duchowny katolicki, duszpasterz akademicki w Warszawie. Święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1996. Magister psychologii klinicznej (Uniwersytet Wrocławski) i doktor teologii dogmatycznej (Katolicki Uniwersytet Lubelski). Odbył studia specjalistyczne i badania naukowe nad personalizmem włoskim na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Ca’Foscari w Wenecji. Stopień doktorski uzyskał w 2003 na KUL-u za pracę poświęconą dogmatyce. Zajmuje się personalizmem włoskim. Wykładowca w Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie oraz teologii dogmatycznej w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Wykładał mariologię oraz teologię ekumenizmu i dialogu religijnego w The Theological Institute for Oceania w Guam (USA) oraz chrystologię na fakultecie teologicznym Studium Generale „Marcianum” w Wenecji, eklezjologię w Scuola di Formazone Teologico-Pastorale „Santa Caterina ’Alessandria” w Eraclei. Jest członkiem Stowarzyszenia Naukowego „Personalizm” (Warszawa-Lublin) oraz Stowarzyszenia Kulturalnego „Fronda” (Warszawa). Autor licznych publikacji naukowych.
dr hab. Agata Skowron-Nalborczyk - arabistka i iranistka, adiunkt w Zakładzie Islamu Europejskiego Instytutu Orientalistycznego UW. Stypendystka UNESCO i Instytutu JANINEUM w Wiedniu. W 2013 uzyskała stopień doktora habilitowanego w dziedzinie religioznawstwa ("Funkcjonowanie islamu na Zachodzie"). Zajmuje się m.in. socjolingwistyczną sytuacją świata arabskiego, mniejszościami muzułmańskimi w Europie, kontaktami muzułmańskochrześcijańskimi oraz obrazem islamu w polskich Autorka i współautorka licznych publikacji i książek związanych z tematyką dialogu.
ks. dr Adam Wąs - arabista i islamolog, dyrektor Centrum Dialogu Kultur i Religii w Lublinie; wykładowca teologii religii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz religiologii w Misyjnym Seminarium Duchownym Księży Werbistów w Pieniężnie (UWM w Olsztynie). Absolwent m.in. Papieskiego Instytutu Studiów Arabistycznych i Islamologicznych (Pontificio Istituto di Studi Arabi e d'lslamistica P.I.S.A.I.) w Rzymie; studiował w Jordanii, St. Augustin, Kairze, Tunisie i Nairobi. W latach 1991-1994 pracował jako misjonarz w Kenii. Współprzewodniczący Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów. Zajmuje się m.in. dialogiem chrześcijańsko - muzułmańskim, fundamentalizmem islamskim oraz problematyką chrześcijańskiej i islamskiej misji. W roku 2003 obronił pracę doktorską pt. „Bracia Muzułmanie w Jordanii. Doktryna i organizacja bractwa na przełomie XX i XXI wieku”. Autor publikacji naukowych.
