Historia miasta Gorlice

Początki Gorlic wiążą się z osobą stolnika sandomierskiego Dersława I Karwacjana, pochodzącego z rodu krakowskich bankierów i kupców. On to, w uznaniu zasług w 1354 roku otrzymuje od króla Kazimierza Wielkiego przywilej utworzenia miasta u zbiegu Ropy i Sękówki. Początkowo Gorlice rządzą się prawem polskim, początkiem XV wieku przeniesione zostają na prawo magdeburskie. W tym czasie jest to miasto rzemieślniczo - handlowe.

W drugiej połowie XVI wieku dziedzicami Gorlic zostaje rodzina Odrowąży Pieniążków. To dzięki nim miasto staje się ważnym ośrodkiem kalwinizmu na Pogórzu - odbywa się tu, między innymi, kolokwium trzech wyznań: katolików, kalwinów i braci polskich. W 1625 roku połowę miasta wykupuje rodzina Rylskich - również zagorzali reformatorzy. W okresie "potopu szwedzkiego" ci ostatni stają po stronie najeźdźcy, natomiast Pieniążkowie pozostają przy królu Janie Kazimierzu. 

Po pierwszym rozbiorze Polski miasto znajduje się pod zaborem austriackim. Miasto jest już wtedy dobrze zagospodarowane i słynie z rzemiosła i handlu. Około połowy XIX wieku liczy prawie 4000 mieszkańców. Nowy, potężny impuls rozwojowy przynosi rozwój przemysłu naftowego, którego kolebką na ziemiach polskich był właśnie region gorlicki. W latach 1853-1858 swoją pracownię ma tutaj Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, konstruktor lampy naftowej. Tutaj udoskonala swoją lampę, konstruuje pierwszą latarnię uliczną oraz udoskonala destylację ropy naftowej. On zakłada pierwsze kopalnie, organizuje spółki naftowe, buduje destylarnie przemysłowe. Z jego inicjatywy powstaje Krajowe Towarzystwo Naftowe z siedzibą w Gorlicach, tu też wychodzi pierwsze polskie czasopismo naftowe "Górnik".

Liczące po zakończeniu wojny zaledwie 6000 mieszkańców miasto przystępuje do odbudowy gospodarki, szczególnie zakładów związanych z przemysłem naftowym. Gorlice stają się też bazą wypadową dla turystów zwiedzających te części Beskidu Niskiego i Pogórza Ciężkowickiego. Dziś, blisko 30-tysięczne miasto z dobrze rozwiniętym przemysłem, usługami i handlem, stanowi atrakcyjny ośrodek miejski.

Bibliografia

• Barut J., Gorlice. Studium historyczno-urbanistyczne miasta, Brzozów 1991                                          

• Dziubina R. J., Z dziejów Gorlic: opowieści historyczne, Gorlice 2006.

• Historia Miasta, [w:] Urząd Miejski w Gorlicach [online] http://www.gorlice.pl [dostęp: 07.04.2014].

• Liana A., Gorlice: wiek rozwoju, Gorlice 2011.

• Nad rzeką Ropą, Kraków 1968.