Lipnica Murowana- kościół św. Leonarda i Andrzeja

          W sobotni poranek uczestnicy projektu Młody Asyż odwiedzili sąsiadującą z Rajbrotem - Lipnicę Murowaną, a w niej kościół św. Leonarda oraz kościół św. Andrzeja. 

            Kościół Św.Leonarda - drewniany drewniany kościół cmentarny wybudowany pod koniec  XV wieku.Budowla zachowała się do dziś w stanie niemalże niezmienionym i jest zaliczana do najcenniejszych drewnianych kościołów gotyckich Polski. Kosciół Św.Leonarda to świątynia orientowana, o konstrukcji zrębowej, dwudzielna. Prezbiterium zamknięte jest trójbocznie. Nawa jest szersza, w kształcie kwadratu. Przy prezbiterium nie ma zakrystii. Dach świątyni jest jednokalenicowy, o konstrukcji więźbowo-zaskrzynieniowej, kryty gontem.Według  dawnych zwyczajów okna są tylko po stronie południowej, natomiast drzwi wejściowe od południa i zachodu.

            Wnętrze nakryte jest stropami z zaskrzynieniami w nawie. Na stropach znajduje się polichromia patronowa: w nawie z końca XV wieku, w prezbiterium z XVI wieku. Na zaskrzynieniach znajdują się deski z dekoracją o motywach kasetownowych, wykonaną zapewne w XVII wieku. Malowidła w prezbiterium pochodzą z 1689 roku.Na zamknięciu przedstawiono Ukrzyżowanie na tle draperii podtrzymywanej przez aniołów, na ścianie północnej Sąd Ostateczny, na południowej Ostatnią Wieczerzę i wizerunek Najświętszej Marii Panny adorowanej przez św. Szymona z Lipnicy. W nawie, na ścianie północnej, znajduje się polichromia z 1711 roku.W kościele znajdowały się poprzednio trzy zabytkowe tryptyki. Zostały skradzione w nocy z 4 na 5 lipca 1992 roku, a następnie odzyskane.

            Świątynia została skrajnie zniszczona przez powódź w 1997 roku. Woda podmyła  fundamenty i dostała się do wnętrza. Całościowo została uszkodzona krypta i znajdujący się w niej nagrobek.Kościół uratowali mieszkańcy wsi, przywiązując ją linami do ogromnych drzew. Po ustąpieniu powodzi zaczęto prace remontowe. W 2003 roku kościół został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

            Kościół  Świętego Andrzeja został wybudowany z fundacji króla Kazimierza Wielkiego .Wzniesiony w stylu gotyckim. Budowla Murowana, z węższym prezbiterium zamkniętym dwubocznie, wyróżnia się masywną, czworoboczną wieżą na osi, wspartą we frontowych narożnikach potężnymi przyporami. Dach dwuspadowy, jednokalenicowy, z niewielką, czworoboczną wieżyczką sygnaturki na kalenicy.

            Zniszczony w czasie najazdu szwedzkiego w 1655 r., został później gruntownie odremontowany. Odnowiony w latach 1720 i 1754, był ponownie konsekrowany przez biskupa sufragana krakowskiego Michała Kunickiego. Po pożarze z 1820 r. odbudowany i znów konsekrowany przez biskupa krakowskiego Grzegorza Zieglera. Po pracach remontowych, prowadzonych od 1973 r., w 1976 kościół ponownie otynkowano z zewnątrz. Ostatnia rewitalizacja kościoła miała miejsce w latach 2009–2011.

            Wnętrze zdobi bogata polichromia figuralna i ornamentalna, wykonana w 1863 r. przez A. Miklasińskiego z Bochni, odnawiana w latach 1913 i 1975. Ołtarz główny z 1887 r. dłuta Ludwika Sikorskiego z Zakliczyna. W ołtarzu obraz św. Andrzeja Apostoła. Ołtarze boczne: Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz św. Józefa z 1889 r., także dłuta L. Sikorskiego, odnawiane w latach 1913 i 1975. Najstarszy ołtarz, rokokowy, w południowej kaplicy Pana Jezusa Ukrzyżowanego, pochodzi najpóźniej z roku 1773 r. Ołtarz Matki Bożej Majowej z 1896 r., to dzieło Władysława Łuczkiewicza. Ołtarz pod chórem, z 1863 r., zawiera cenną gotycką rzeźbę przedstawiającą Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus, pochodzącą z ok. 1370 r., a więc sprzed epoki tzw. „pięknych Madonn”. Godna uwagi jest również rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego na tęczy z XVII w. W zakrystii rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego z XVIII w. Ambona z 1889 r., odnowiona w 1970.

            Na wieży kościelnej znajduje się dzwon "Maryja", na cześć 640 rocznicy obecności figury Pięknej Madonny, na pamiątkę tragicznie zmarłego fundatora, prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Dzwon został odlany w 2009 r. a pierwszy raz jego dźwięk rozbrzmiał na wieży 18 lipca 2010 roku. 

            Naszym zdaniem wycieczka do pobliskiej Lipnicy upłynęła w miłej atmosferze a wiedza, którą mieliśmy okazję zdobyć z pewnością będzie przydatna w przyszłości.