Święto Chanuki
Chyba każdy z nas słyszał choć raz o pewnym żydowskim święcie zwanym Chanuka, ale czy kiedykolwiek próbowaliście bliżej poznać to wspaniałe święto? Dzisiaj postaramy się Wam je przybliżyć.
Chanuka nazywana też Świętem Świateł jest uznawana za jedno z najważniejszych i najradośniejszych świąt judaizmu. Jest to święto ruchome, którego rozpoczęcie wyznacza 25 dzień miesiąca kislew . Przez osiem kolejnych nocy zapala się kolejne świece w tak zwanej menorze chanukowej (chanukiji), czyli świeczniku. Święto to upamiętnia odzyskanie Świątyni Jerozolimskiej oraz tak zwany Chanukowy Cud. Związany jest on z odzyskaniem oraz ponownym poświęceniem Świątyni Jerozolimskiej, gdzie olej którego powinno starczyć na kilka godzin palił się nie przerwanie osiem dni(stąd długość Święta Światła).
Chanuka jest świętem radości, w którym szczególną rolę pełni światło. Przez osiem kolejnych wieczorów zapala się świecznik – chanukiję – z dziewięcioma ramionami, z których jedno – szamasz (sługa) – służy do trzymania dodatkowej świecy. Najpierw zapala się więc szamasz, a potem od lewej do prawej: świeczkę najbardziej wysuniętą po lewej stronie i następne z prawej. Świece muszą się palić co najmniej przez trzydzieści minut, a zapala się je albo o zachodzie słońca, albo wtedy, gdy na niebie pojawiają się pierwsze gwiazdy. Co ważne, „chanukowy cud” należy ogłosić całemu światu, więc świecznik powinien być ustawiony tak, aby był widoczny dla wielu ludzi (np. w oknie od strony ulicy) lub przy wejściu do domu. Świecznika nie wolno wykorzystywać w innym celu, np. do oświetlania domu czy do zapalenia czegoś od płomienia świec.
Zazwyczaj jeden z członków rodziny zapala świece za całą rodzinę ,zwyczajowo powierza się tę rolę matce, ponieważ w trakcie tego święta kobiety otoczone są szczególnym szacunkiem. Bardzo ważne są też błogosławieństwa wygłaszane przez osobę zapalającą świece: w pierwszy wieczór są to trzy błogosławieństwa, w kolejne wieczory – dwa.
Po zapaleniu świec wszyscy wypowiadają słowa Hanerot Halelu (Te Światła), tekst, który wyjaśnia znaczenie rytuału:
Światła te zapalamy za cuda i za znaki, za wybawienia i za boje, które stoczyłeś dla naszych ojców w tamtych dniach o tej porze, przez swoich świętych kapłanów. Przez wszystkie osiem dni Chanuki światła te są święte. I nie wolno nam ich używać, lecz wyłącznie patrzeć na nie, aby dziękować i wychwalać Twoje wielkie Imię, za Twoje cuda i za Twoje wybawienie i za Twoje znaki.
Ale Chanuka to nie tylko obrzędy religijne. Podczas tych ośmiu dni żydowskie rodziny grają w drejdla, czyli tradycyjną grę polegającą na obracaniu bączkiem który na każdej ze swoich ścian ma wypisaną jedną hebrajską literę. Zasady drejdla są bardzo proste: Każdy ma w grze określoną liczbę monet lub słodyczy. Wszyscy gracze oddają do „banku” monetę lub cukierki. Później kręci się bączkiem i zabiera z banku lub wpłaca do niego swoje monety w zależności od tego, która litera ukaże się po zatrzymaniu bączka. Litera nun – oznacza, że każdy dokłada do „banku”, gimel – przynosi obracającemu bączkiem pulę całego banku, hej – odpowiada połowie, a szin – oddaniu jednego przedmiotu do banku.
Podczas Święta Światła spożywa się też tradycyjne potrawy. Najpopularniejsze to bardzo słodkie sufganijot, czyli pączki nadziewane konfiturami i posypane cukrem pudrem, letkes (placki ziemniaczane) oraz pieczona gęś.