Wesoły Cmentarz

Pewnie dla wielu z nas określenie „wesoły cmentarz” brzmi jak oksymoron. Bo wielu z nas jeszcze może nie wie, że żałoba nie we wszystkich krajach ma czarny kolor, a pogrzeb nie musi być czasem smutku.

W Rumunii, we wsi Sapanta, niemal na granicy z Ukrainą, znajduje się Wesoły Cmentarz, który zasłynął szeroką gamą barw, a także zwyczajami tamtejszej ludności, wielowymiarową kulturą dotyczącą pochówku i upamiętniania zmarłych. Na tym cmentarzu – Sapanta Blue - pierwszą rzeczą rzucającą się w oczy są niebieskie nagrobki przypominające domki, zindywidualizowane dla każdego zmarłego. Cmentarz zyskał swój wygląd za sprawą  lokalnego artysty Stana Ioanowa Patrasa, który w latach 30-tych XX wieku zapoczątkował zwyczaj humorystycznego ozdabiania nagrobków. 

Dla Patrasa niebieski kolor miał znaczenie symboliczne, bowiem błękit to czystość, nadzieja, wolność. Dekorował nagrobki białym gołąbkiem – symbolem duszy ludzkiej i czarnym ptakiem – symbolem śmierci. Stosował kolorystykę kojarzącą się z życiem, śmiercią, pasją. Do każdego nagrobka odpowiednio dobierał epitafium, podkreślając to jak dana osoba żyła, kim była i w jaki sposób zmarła.
Patras stworzył 600 takich nagrobków, łącznie ze swoim własnym. 

W 1999 roku Wesoły Cmentarz w Sapanta został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Obecnie na jego terenie znajduje się 900 nagrobków.

Na nagrobkach dostrzeżemy zarówno pijaczka umierającego w lokalu, jak i poważnego księgowego za biurkiem. Przeplatają się sytuacje tragiczne z humorystycznymi. Teksty na nagrobkach są pisane w pierwszej osobie lub są opowieścią bliskich na temat zmarłego. 

Znajdziemy tu takie teksty jak np.:
„Tutaj leży moja teściowa. Gdyby jeszcze rok na świecie została, umarłabym ja, a ona by o mnie pisała".

- My Rumuni, jako chrześcijanie, uważamy śmierć za część naszego życia, a »Wesoły Cmentarz« w Sapancie to przykład naszego podejścia do nieszczęść i doświadczeń życiowych, które staramy się traktować z dystansem i poczuciem humoru - powiedziała ambasador Rumunii w Polsce, otwierając w 2001 r. wystawę fotograficzną poświęconą Wesołemu Cmentarzowi w poznańskiej Bibliotece Uniwersyteckiej.

Przedstawiamy kilka naszych prezentacji na temat Wesołego Cmentarza.