Odpowiadamy 2

ZAGADKA NR 2: Obecność rzeki ma ogromne znaczenie dla środowiska. Podobnie w sztuce – motyw rzeki ma czasem dosłowny a często głębszy, bardziej symboliczny sens. Podaj przynajmniej trzy przykłady rzek z literatury lub sztuk plastycznych, które miały znaczenie przenośne.

a) Mitologia grecka – rzeka symbolem życia i śmierci. Cztery rzeki opływały królestwo zmarłych: Hades.

b) Księga Izajasza Starego Testamentu – rzeka symbolem siły obronnej kraju: „Tchnienie Jego jak potok wezbrany, którego nurt dosięga szyi” (Iz 30, 28).

c) Stefan Żeromski Wierna Rzeka – powieść z 1912 roku, której akcja rozgrywa się podczas powstania styczniowego. Rzeką zawartą w tytule jest Łososina, nad którą wznosi się dwór. Owa rzeka pojawia się w najważniejszych momentach powieści. Ponadto jest rzeką wierną, gdyż staje się pomocą w najbardziej dramatycznych dla bohaterów momentach i ponieważ potrafi zachować ich najgłębsze tajemnice. Na przykład Rzeka ratuje uciekającego powstańca, głównego bohatera powieści, i obmywa jego rany.

d) Stanisław Wyspiański Wesele – woda, w II akcie dzieła, jest symbolem oczyszczenia. Upiór Jakuba Szeli przypominać ma rabację gaicyjską z 1846 roku, podczas której chłopi dokonali rzezi na swoich panach:

"To krew, obmyje próg,
Dajcie, ino, bracie, wody,

Kubeł wody - gębę myć,
Suknie prać - nie będzie znać".