Zagadka nr 4
Jesteśmy w okresie Wielkiego Postu w Kościele Katolickim. Praktyki postne w religii mają znaczenie ochronne i oczyszczające. Napisz, czy w innych religiach występuje także post. Jeżeli tak, opisz najbardziej typowe praktyki postne w przynajmniej jednej wymienionej religii.
Ramadan – miesiąc postu u muzułmanów Ramadan to dziewiąty miesiąc kalendarza księżycowego w islamie i trwa 29 lub 30 dni. Każdego roku ten miesiąc postu zaczyna się w stosunku do kalendarza gregoriańskiego o 11 dni wcześniej niż w roku poprzednim. Początek i koniec miesiąca postu stanowi ukazanie się sierpu księżyca po nowiu – gdy ukaże się ,,nowe światło”, a jest to zwykle 2-3 dni po nowiu.
Muzułmanie z nadzieją rozpoczynają post, ponieważ oznacza to intensywniejsze oddanie się Bogu i ściślejszą solidarność z muzułmanami z całego świata. Pości się z nakazu Boga i jest to wyraz bojaźni wobec miłosiernego Boga. Ta bojaźń powoduje, że człowiek przewyższa inne stworzenia, staje się w pełni człowiekiem. Przez post Bóg chce ,,dać wiernym ulgę”.
Dzienny czas postu, od świtu aż do zachodu słońca, w zależności od pory roku może trwać 20 godzin. Dorośli, zdrowi na ciele i umyśle, powstrzymują się od pożywienia (napojów, używek, np. palenia tytoniu) oraz stosunków płciowych. Zwolnieni z postu są starcy, nieuleczalnie chorzy i dzieci. Podróżujący, kobiety ciężarne i karmiące, chorzy i ludzie w podeszłym wieku mogą przesunąć swój post na inny czas. Kobietom miesiączkującym nie wolno pościć. Niektóre zawody np. piloci są zwalniani z postu. W ramach zadośćuczynienia karmią ubogich, tzn. przez cały miesiąc zaopatrują ich w środki żywności lub ofiarowują na to stosowną sumę pieniędzy.
W czasie postu muzułmanin zwraca myśli do Boga, uczy się wytrwałości i cierpliwości. Człowiek w islamie składa się z ciała, ducha i duszy, dlatego post wymaga zaangażowania ciała, jak i duchowo-wewnętrznej postawy. Bez tego post byłby bezwartościowy. „Gdy nic nie jemy, myślimy o ludziach biednych i potrzebujących, którzy często nie mają nic do jedzenia”. Dlatego dobrym zwyczajem jest troska o ludzi bez środków do życia.
Post w islamie to przeżycie wspólnotowe, który włącza muzułmanina do wspólnoty wiernych, nazywanych ,,braćmi" i ,,siostrami”. Przez post umacnia się jedność społeczna i pojedynczych osób. Post byłby nieważny, gdyby muzułmanin kłamał i oszukiwał, obmawiał innych ludzi, używał wulgarnych i obraźliwych słów.
Co wieczór post ustaje. To czas na spotkanie wśród krewnych, sąsiadów i przyjaciół. Miesiąc postu to czas pokuty i pojednania. Wieczory to okazje do odnowienia zgody i umocnienia pokoju. Dbałość o pokój to podstawowe pojęcie islamu.
Ramadan ma dni szczytowe. 27 dnia ramadanu świętuje się ,,Lajlat al-Kadar”, czyli ,,Noc Przeznaczenia”. Tej świętej nocy „miłosierny Bóg zesłał z łaski i miłości do człowieka swą Księgę, aby poprowadzić ludzi „prostą drogą”. Zakończeniem miesiąca postu jest święto ,,Id al-Fitr”, tzn. ,,Święto Przerwania Postu”. W tureckim islamie nosi ono nazwę ,,Szeker Bajram”, czyli „Święto Cukrowe”, gdyż dzieci otrzymują słodycze.
Modlitwa muzułmanina z okazji ramadanu:
,,O Boże, oto miesiąc ramadan, w którym zesłałeś nam Koran jako wskazanie dla ludzi. Oto miesiąc pobożnych praktyk, powrotu do Ciebie, pokuty, przebaczenia i zmiłowania. O Boże, wesprzyj mnie swą łaskawą pomocą i przywiedź mnie w ten sposób do posłuszeństwa wobec Ciebie. Użycz mi darów tego miesiąca i strzeż mnie w pokucie. Wysłuchaj mnie w tym miesiącu gdy do Ciebie wołam, abym miał udział w tym, czego oczekuję”.
Ramadan muzułmanów nawiązuje do żydowskich i chrześcijańskich tradycji postu.
Post w judaizmie – Jom Kippur Wyznawcy judaizmu mają kilka świąt – Purim, Pascha i Jom Kippur – podczas których lub przed którymi zachowuje się post. Święto Jom Kippur (hebr. kappara – przebłaganie), nazywane „Dniem Pojednania”, „Dniem Przebłagania” czy „Dniem Oczyszczenia”, jest najważniejszym żydowskim dniem postu. Mówi o nim Księga Kapłańska (Kpł 16,29-31) „Oto dla was ustawa wieczysta: Dziesiątego dnia siódmego miesiąca będziecie pościć. Nie będziecie wykonywać żadnej pracy, ani tubylec, ani przybysz, który osiedlił się wśród was. Bo tego dnia będzie za was dokonywane przebłaganie, aby oczyścić was od wszystkich grzechów. Przed Panem będziecie oczyszczeni. Będzie to dla was święty szabat odpoczynku. Będziecie w tym dniu pościć. Jest to ustawa wieczysta”.
Post Jom Kippur oznacza, że całą noc i następny dzień nie je się i nie pije. Nie wolno wówczas prowadzić samochodu, kąpać się, ozdabiać ciała makijażem, ani odbywać stosunków płciowych. Procesu oczyszczenia nie powinno zakłócać nawet picie wody z kranu. Post rozpoczyna się przed zachodem słońca poprzedniego wieczoru i trwa do zmroku kolejnego dnia, w sumie około 25 godzin. W Izraelu życie w tym dniu ustaje – nie jeżdżą samochody, zamknięte są granice, lotniska, kawiarnie i restauracje. Ze ścisłego przestrzegania postu w „Dniu Pojednania” zwolnieni są chorzy, kobiety w ciąży i dzieci. Zakłada się wówczas jedynie białe ubrania – na znak czystości – i odmawia się liczne modlitwy w celu pojednania z bliźnimi i z Bogiem. W modlitwach nie zapomina się o zmarłych przyjaciołach i krewnych.
Post w buddyzmie
W buddyzmie przed medytacją zaleca się wstrzemięźliwość i zmniejszenie jedzenia. Istnieje jednak przekonanie, że całkowite wyrzeczenie się jedzenia i picia oddala od „drogi środka” Buddy, który odrzuca postępowanie skrajne, czyli zarówno obżarstwo, jak i pełne powstrzymywanie się od pokarmów. Dniem „postu” można nazwać święto ”Vesakh”. W pierwszym dniu pełni księżyca, w maju lub czerwcu, buddyści całego świata świętują narodziny, oświecenie i śmierć Buddy. Tego dnia wielu ludzi pości i ubiera się na biało.
Post w hinduizmie
W hinduizmie nie ma wyznaczonych okresów postu. Niektórzy wyznawcy wstrzymują się od jedzenia ku czci boga Śiwy, inni na pamiątkę urodzin Kriszny, a jeszcze inni swoją rezygnacją z pożywienia naśladują Mahatmę Gandhiego. Asceza jest istotną praktyką życia wielu hinduskich guru, czyli przewodników duchowych, tak zwanych „Sadhu”. Rezygnują oni z tego, co nie jest najbardziej niezbędne do życia. Żyją w odosobnieniu jak pustelnicy, posiadają tylko to, co noszą na ciele, jedzą i piją tylko tyle, ile trzeba, aby żyć.
Źródła:
M. U. Tworuschka. Islam. Mały słownik. Warszawa 1995.
https://www.radioplus.pl/kosciol/post-w-religiach-swiata-aa-tTRn-zV6y-4kZG.html