Konkurs Literacki

Na konkurs literacki „Święta i tradycje świąteczne różnych grup mieszkańców Tarnowa i okolic w XX wieku. Zapiski wspomnień” wpłynęły w naszej szkole 22 prace uczennic technikum z klas: pierwszej, drugiej i trzeciej. Spośród nich koordynatorki projektu wybrały 9 najciekawszych, których autorki otrzymały wyróżnienia.  Uczestniczki konkursu rozmawiały  i zapisywały wspomnienia rodziców, babć, cioć, sąsiadów.  Przedstawiły tradycje i zwyczaje związane głównie z Wielkim Postem i Świętami Wielkanocnymi. Opisane przez nie tradycje i zwyczaje podzielić można na trzy grupy. Do pierwszej można zaliczyć te, które pojawiają się w naszej okolicy współcześnie, a są  głównie związane z obchodami religijnymi Świąt Wielkanocnych:

• uczestnictwo w nabożeństwach ,
• święcenie pokarmów,
• uroczyste śniadanie wielkanocne,
• święcenie palm i konkursy z nimi związane,
• straże przy Grobach Chrystusa w kościołach,
• zdobienie pisanek,
• śmigus –dyngus.

Druga grupa tradycji i zwyczajów świątecznych jest mniej popularna, kultywowana w określonych miejscowościach. Są to:

• „psotna noc” ( kiedy  młodzi ludzie urządzają różne psoty, zwłaszcza dziewczynom, w noc z Wielkiej Niedzieli na Wielki Poniedziałek),
• topienie/spalanie Judasza ( inaczej „judaszki”),
• wbijanie w brzeg pola krzyżyków z gałęzi poświęcanej palmy,

Trzecia grupa zwyczajów , jak się  wydaje, odeszła w przeszłość. Należą do nich:

• gotowanie tydzień przed świętami jajek, z których jedno barwiono na różowo. Rodzice ukrywali te jajka w domu i w obejściu. Dzieci miały je odszukać. To, które znalazło różowe miało mieć „sielskie życie”,
• uderzanie zwierząt hodowlanych palmami, aby zapewnić im zdrowie, dawanie „bazi” z palm dzieciom do połknięcia, aby je uchronić przed chorobami gardła, zatykanie palm za ramy „świętych obrazów”, aby strzegły dom od uderzenia piorunów i pożaru,
• wsadzanie do koszyka ze „święconką”, oprócz tradycyjnych pokarmów, sera, a także ziemniaka, którego po poświęceniu zakopywano na polu, by zapewnić obfite plony,
• odwiedziny „śmigucarzy”, którzy składali gospodarzom życzenia, w zamian otrzymując jajka, chleb, słodycze,
• jedzenie potrawy tzw. „serwatko-święconki”, rodzaju zupy na bazie serwatki, do której dodawano produkty ze święcenia pokarmów.

Wszystkie wyróżnione prace były bardzo ciekawe.  Zostaną wykorzystane podczas posumowania projektu, aby mogli zapoznać się z nimi  inni uczniowie. Jak się wydaje , współcześnie proces świętowania w  Tarnowie i okolicach ma związek z religią rzymsko-katolicką, ale dostrzec można w prezentowanych zwyczajach również echa pogańskiej przeszłości i myślenia magicznego.