Spotkanie z p. dr Tomaszem Dekertem
Dnia 14.05.2018 r. spotkaliśmy się z panem dr. Tomaszem Dekertem, który przedstwił nam strukturę Mszy trydenckiej oraz rolę śpiewu podczas liturgii. Pragniemy zaznaczyć, że pan dr. Tomasz Dekert studiował Kulturoznastwo na Akademii Ignatianum w Krakowie. Zajęciami wiodącymi tego wydziału jest liturgia chrześcijańska i jej kulturowe wymiary. Obecnie pan Tomasz jest wykładowcą w Instytucie Kulturoznastwa wymienionej wcześniej Akademii.
Na samym początku usłyszeliśmy od pana Tomasza, że liturgia śpiewana jest podstawową formą liturgii chrześcijańskiej, ponieważ śpiew jest wyznaniem wiary. Jest on nie tylko ozdobnikiem liturgii, ale przede wszystkim jest jej integralną częścią. Muzyka liturgiczna rozwinęła się z jednogłosowego chorału gregoriańskiego. Później poprzez dodawanie do niego głosów, powstawały formy wielogłosowe, takie jak organum, motet czy konduktus. Muzykę liturgiczną należy odróżnić od muzyki religijnej, która jest o tematyce religijnej, ale nie służy jednak bezpośrednio liturgii chrześcijańskiej i muzyce obrzędowej.
Najbardziej zaskoczył nas fakt, iż zaczęto zapisywać i notować melodię dopiero pod koniec I tysiąclecia, ponieważ wtedy zaczęła się wykształcać oryginalna notacja muzyczna, służąca do zapisu chorału gregoriańskiego.
Liturgia Mszy przedsoborowej (liturgia rzymska), jej podział i przebieg:
Od czasów reformy liturgicznej, przeprowadzonej na II soborze watykańskim (1962-1965r.), powstały określenia odróżniające liturgię w rycie rzymskim w wersji sprzed reformy ,od tej w wersji po soborze. Stąd wersja sprzed soboru nazywna jest potocznie starą, trydencką czy przedsoborową. Liturgia rzymska musi być w całości śpiewana i ważne jest, aby podczas jej trwania nie były używanie żadnego rodzaju instrumenty.
a) Msza katuchementów- przed Mszą niedzielną, może nastąpić pokropienie wodą święconą, zwane też aspersją (aspersja zastępuje akt żalu) – od słów śpiewanej przy tym antyfony. Dowiedzieliśmy się, że każda Msza, w każdy dzień w ciągu roku, ma przypisane poszczególne antyfony. W okresie wielkanocnym jest śpiewana antyfona Vidi aquam, natomiast poza okresem wielkanocnym - antyfona Aspegres me. Teraz już znamy dokładny przebieg Mszy katuchementów: rozpoczyna się ona modlitwami u stóp ołtarza, a następnie znakiem krzyża i słowami z Pisama Świętego (Ps 142) wraz z antyfoną Introibo ad altare Dei, ad Deus qui leatificat inventutem meam. Później następują kolejno: Confiteor kapłana z absolucją, Confiteor ministrantów lub wiernych z absolucją, dialog kapłana z ministrantem (fragm. Ps 84), modlitwa Aufer a nobis lub Inroit. Po chwili odbywa się błagalne wołanie-Kyrie, które składa się z trzykrotnego wezwania o pomoc do każdej z Trzech Osób Trójcy Przenajświętszej. Następnie jest śpiewana Gloria, czyli pieśń chwalebna i dziękczynna za wszystkie dary udzielone przez Trójcę Przenajświętszą. Zaraz po tym, może być, jednak nie musi, Kolekta - Modlitwa Kościelna, podczas której kapłan całuje ołtarz, a następnie pozdrawia wiernych, wzywając ich do modlitwy. Na samym końcu śpiewane są: lekcja biblijna (epistoła), Graduał i Alleluja, lekcja z Ewangelii, homilia oraz Credo-wyznanie wiary.
b) Msza wiernych- na samym początku odbywa się Offertorium (w czasie okadzenia krucyfiksa i ołtarza, kapłan odmawia Ps 140,2-4, a w czasie lavabo Ps 25,6-12 z antyfoną Offertorium. Później jest śpiewana Sekreta (nie zawsze), Prefacja (nie zawsze), Sanctus,Kanon, Modlitwa Pańska, Fractio Hostiae, Pax, Agnus Dei. Następnie odbywa się Domine non sum dignus, czyli Komunia kapłana (w jej trakcie kapłan odmawia wersy Ps 115), oraz Komunia wiernych z antyfoną Communio. Po chwili następuje Pokomunia, Ite missa est, błogosławieństwo oraz ostatnia Ewangelia (prolog Ew. Janowej).
Podczas tego spotkania mieliśmy okazję posłuchać śpiewu dominikańskiego m.in. Introfitu na Pasterkę oraz Kyrie z Mszy na Wniebowzięcie NMP. Ponadto pan dr. Tomasz Dekert pokazał nam śpiewnik liturgiczny ,,Liber Usualis'', który zawiera pieśni, śpiewane podczas Mszy Trydenckiej.
Spotkanie uważamy za owocne, ponieważ bardzo pogłębiło naszą wiedzę, dotyczącą roli śpiewu podczas liturgii oraz struktury Mszy trydenckiej. Jesteśmy wdzięczni panu Tomaszowi za poświęcony czas i podzielenie się z nami swoją, ogromną wiedzą.
