Z wizytą u Cystersów

9 stycznia 2017 r. gimnazjaliści w ramach projektu Młody Asyż uczestniczyli w wyjeździe do Krakowa. Nasza wędrówka wiodła szlakiem klasztorów, gdzie, w swojej drodze do Edenu, żyją i sprawują swoją posługę bracia zakonni. Odwiedziliśmy Opactwo Cystersów  w Mogile. Za klasztorną furtą mnisi mają do spełnienia misję, którą można wyrazić słowami ora et labora. Brat zakonny opowiadał nam o historii klasztoru, życiu codziennym braci, odpowiadał na pytania. Wyciszenie, zaduma i refleksja towarzyszyły nam podczas pobytu u Cystersów.

Historia zakonu sięga 1222 roku, gdy Cystersi przybyli do Mogiły z klasztoru w Lubiążu na Dolnym Śląsku. Zostali tam sprowadzeni przez biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża.  Mieli pomóc w usunięciu pozostałości pogańskich kultów, jakie od stuleci istniały w okolicy mogiły Wandy. Zwieńczeniem pracy zakonników było powstanie kościoła pod wezwaniem Matki Bożej Wniebowziętej i św. Wacława męczennika (być może wezwanie to nawiązuje od wcześniejszej nazwy tego miejsca „pole św. Wacława”) oraz klasztor, który przetrwał do czasów dzisiejszych.

 W klasztorze często gościła królowa Bona, Zygmunt Stary, Zygmunt August, Stefan Batory, Zygmunt III Waza. W roku 1655 Szwedzi  okupowali klasztor. Kilku zakonników poniosło śmierć, do kościoła wprowadzono konnicę, a skarbiec zrabowano. W roku 1657 sprzymierzone wojska austriackie zdobyły klasztor, w którym zamieszkiwał Jan Kazimierz z małżonką Marią Gonzagą. W roku 1708 w Mogile powstała wyższa uczelnia teologiczna, tzw. Studium Generalne z prawem nadawania stopni naukowych. W czasach niewoli i rozbiorów polski klasztor mogilski nie uległ kasacie jak inne klasztory cysterskie, leżał bowiem w obrębie tzw. Wolnego Miasta Krakowa. Jest zatem jednym  z niewielu klasztorów na terenie Polski, które istnieją nieprzerwanie na przestrzeni 750 lat. W czasie okupacji hitlerowskiej klasztor został zajęty przez Niemców, a zakonnicy rozproszeni. W latach 1946-48 odrestaurowano kościół klasztorny. Pousuwano barokowe i eklektyczne elementy architektoniczne, przywracając mu pierwotny wygląd. W roku 1970 papież Paweł VI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii opactwa była wizyta papieża Jana Pawła II w roku 1979. 

Zabytki znajdujące się w kompleksie klasztornym:

• Kościół (1222-1266) jest zbudowany z cegły z użyciem kamienia do szczegółów architektonicznych i celów dekoracyjnych, w stylu wczesnogotyckim, z zachowaniem licznych elementów stylu romańskiego. Należą tu: prezbiterium, transept, kaplice bliżne oraz nawy boczne. Beczkowe sklepienie nawy głównej zostało zbudowane po pożarze w roku 1780. Wnętrze kościoła zdobi polichromia. W glifach kilku okien przetrwały ślady fresków gotyckich. Prezbiterium, transept i pd. kaplice bliżne pokryte są polichromią z XVI w. wykonaną przez Stanisława Samostrzelnika. Ołtarz Główny znajdujący się w prezbiterium to późnogotycki poliptyk z 1514 r. W szafie środkowej poliptyku jest posąg Matki Bożej z dzieciątkiem, a na dwu parach skrzydeł rzeźbionych i malowanych - sceny z życia i męki Chrystusa oraz prorocy. W Kaplicy Krzyża Św. (oddzielonej od nawy głównej barokową kratą z roku 1650) znajduje się ołtarz późnobarokowy, a w nim łaskami słynący krucyfiks z połowy XIV w.   i antepedium z roku 1842.
• Gotyckie krużganki zbudowane za czasów Kazimierza Wielkiego. Znajdują się w nich gotyckie i renesansowe płyty nagrobkowe przeniesione z kościoła i kaplicy Krzyża Św. oraz portal z XIII w.
• Biblioteka znajdująca się nad pd. kaplicami bliźnimi wraz z archiwum, dostępne tylko dla celów naukowych. W pd. narożniku krużganków znajdowało się oratorium zakonne. Dziś, odnowione służy jako kaplica dla młodzieży akademickiej.
• Ogród. Wejście możliwe tylko grupowe z przewodnikiem lub w czasie odpustu (14 - 21 września)
• Zegar słoneczny na pd. ścianie kościoła z napisem "Adducam contra te tempus" - wyprowadzę przeciw tobie czas - przypomina mieszkańcom klasztoru, by prowadzili życie zgodnie ze swoim powołaniem - "Ora et labora”

Zdjęcia TUTAJ