Tradycje rodzinne w różnych religiach. Ślub, narodziny dziecka, bar micwa oraz pogrzeb w judaizmie.

Ślub, narodziny dziecka, bar micwa oraz pogrzeb w judaizmie

Ślub

         Śluby żydowskie mogą odbywać się w każdym dniu poza szabatem, świętami, okresami postów oraz żałoby.  Organizować można je w dowolnym miejscu, choć przeważnie dzieje się to w synagodze.  Ideałem żydowskim jest małżeństwo monogamiczne, czyli takie,

w którym jedna osoba związana jest trwale z jednym partnerem, chociaż Biblia hebrajska i Talmud (jedna z podstawowych ksiąg judaizmu) nie wykluczają poligamii, czyli małżeństwa z więcej niż jedną osobą.

         Tradycyjny żydowski ślub rozpoczyna się od kabbalat panim, czyli przyjęcia na cześć młodych, będącym jednocześnie formą uczczenia i uhonorowania dla przyszłego małżeństwa. Ma to na celu spotęgowanie radości płynącej z późniejszych zaślubin. W trakcie trwania kabbalat panim – para młoda jest również rozdzielona, a przyjęcia odbywają się równolegle w dwóch  osobnych pomieszczeniach. Ślub w tradycyjnym, żydowskim ujęciu, wiąże się z wieloma dość specyficznymi,  niejednokrotnie restrykcyjnymi, wymogami. Na przykład – kala (panna młoda) oraz chatan (pan młody) są zobowiązani do poszczenia w dniu ślubu aż do momentu zaślubin. W tym czasie nie wolno im spożywać żadnych pokarmów, pomimo tego, iż ich goście mogą to robić.

         W momencie ustawienia pary młodych – wypowiadane jest błogosławieństwo nad winem, a następnie przeprowadzone zostaje kiduszin, czyli formalne zaręczyny. Po kiduszin odczytana jest ketuba, czyli dokument małżeński, który zobowiązuje mężczyznę do zachowania praw kobiety. Po tym odbywa się jeszcze szewa brachot (siedem błogosławieństw) – odmawianych nad winem, a następnie tłuczone są kieliszki przez chatana (pana młodego). Ma to symbolizować zniszczenie Jeruzalem i chęć powrotu do Ziemi Obiecanej. Wówczas wypowiadane są głośno słowa: „mazal tov!”. Co jest dość interesujące i dla chrześcijan dziwne – obrączkę otrzymuje jedynie panna młoda, lecz również i od tej tradycji odchodzi się coraz częściej. Po ceremonii ślubnej odbywa się cheder jichud, czyli osamotnienie na kilka chwil, aby para młoda mogła nieco odpocząć. Same zaślubiny kończy seudat micwa – wielka uczta, czyli po prostu wesele. Wówczas goście tańczą, śpiewają, czasami nawet żonglują i robią wiele innych rzeczy, aby uprzyjemnić tę chwilę parze młodej. Seudat micwa kończy się spożyciem posiłku i zmówieniem błogosławieństw.

Narodziny dziecka

Według tradycji żydowskiej dziecko jest Żydem, gdy matka jest Żydówką.

Żydzi odmiennie obchodzą narodzenie chłopca i dziewczynki. Po narodzeniu się chłopca obchodzi się Szalom Zachar w pierwszy piątkowy wieczór po urodzeniu, nazywa się to: „Witaj mężczyzno". W tym momencie chłopiec nie ma jeszcze imienia. 
         W przypadku pierworodnego syna świętuje się również, gdy chłopiec skończy miesiąc życia. Goście zapraszani są po piątkowej wieczerzy. Tradycyjnie: krewni, przyjaciele i sąsiedzi zbierają się w domu rodziców nowo narodzonego dziecka. Podaje się zwykle lekki posiłek zawierający danie z ciecierzycy, soczewicy lub grochu - to, co okrągłe ma symbolizować początek życia. Ponadto podaje się piwo, napoje alkoholowe, ciastka i sałatki owocowe. Zwyczajowo nadaje się dziecku  imię, by uczcić pamięć kogoś z  rodziny, krewnych lub przyjaciół.

      Każdy żydowski chłopiec powinien być obrzezany, ceremonia ta nazywa się brit mila. Ma ona miejsce ósmego dnia po urodzeniu lub jak najszybciej się da, jeżeli są medyczne powody ku jej odłożeniu. Obrzezania dokonuje mohel, posiadający odpowiednie certyfikaty i wykształcenie, czasem bywa on też lekarzem lub pielęgniarzem.

      W przypadku narodzin dziewczynki ojciec podaje jedynie
 w najbliższą sobotę do publicznej wiadomości imię córki i zaprasza na kidusz oraz lekki posiłek po nabożeństwie szabatowym. Dziewczynka otrzymuje imię w najbliższy po urodzeniu poniedziałek, czwartek lub szabat.

Bar micwa / Bat micwa

         Chłopcy uznawani są za w pełni dorosłych członków społeczności
w wieku lat 13, po ceremonii bar micwy (co w dosłownym tłumaczeniu znaczy „syn przykazania”). W ortodoksyjnych synagogach ceremonię tę poprzedza okres studiów religijnych, przygotowujących chłopca do pierwszego publicznego odczytania fragmentu Tory. W synagogach konserwatywnych i reformowanych dotyczy to także dziewczynek. Dziewczynki osiągają dorosłość w sensie religijnym w wieku lat 12, kiedy świętują swoją bat micwę. Ceremonie te często kończą się przyjęciem.

Pogrzeb

         Ciało nie powinno zostawać bez nadzoru i niezmiernie ważne jest, żeby jak najmniej było w nie ingerencji. Oczy i usta powinny zostać zamknięte, a ciało przykryte- najlepiej białym materiałem, jeżeli jest dostępny. Według tradycyjnego prawa żydowskiego sekcja zwłok jest zakazana, chyba że bezwzględnie wymaga tego prawo karne. W innych sytuacjach może zdarzyć się, że rodzina będzie się starać tego uniknąć, aby nie naruszyć integralności zwłok. Pogrzeb powinien odbyć się tak szybko, jak to tylko możliwe, najlepiej tego samego dnia, choć  w polskich warunkach rzadko jest to możliwe ze względów formalnych (uzyskanie aktu zgonu). Ciało zmarłego musi być traktowane z ogromną uwagą i szacunkiem. Istnieją specjalne zasady przygotowania ciała do pogrzebu zwane Tachara, a wykonują je bractwa pogrzebowe (kobiety dla kobiet, mężczyźni dla mężczyzn) zwane Chewra Kadisza. Najbliższa rodzina zmarłego odbywa siedmiodniowy okres żałoby zwany Sziwa. Pozostaje wtedy w domu, a członkowie społeczności odwiedzają ją, by złożyć kondolencje oraz przynieść jedzenie. Tradycyjnie w domu zasłania się wtedy lustra, żałobnicy siedzą na niskich stołkach  i nie wkładają skórzanych butów. Kremacja jest zakazana.