01. Czy Talmud obraża Jezusa i chrześcijaństwo

Bardzo wiele antysemickich zarzutów wobec Żydów próbuje podpierać się Talmudem, ważną dla judaizmu księgą religijną, jako rzekomo zawierającą nienawistne teksty wobec Jezusa, jego Matki i chrześcijaństwa w ogóle. Powtarzają je najczęściej osoby, które nigdy Talmudu w ręce nie miały i pojęcia nie mają, czym w istocie ta księga jest. Ważne jest, abyśmy umieli na podobne zarzuty odpowiedzieć, dlatego podejmuję tu ten temat. Większość zresztą antysemickich uprzedzeń bierze się z niewiedzy, powtarzania niesprawdzonych plotek, a w końcu – jak wszystkie uprzedzenia, z nieznajomości, lęku przed „innym”, nieznanym.

Na początek krótka informacja, czym właściwie jest Talmud. Jest to zbiór komentarzy rabinów do Tory, rodzaj wyjaśnienia, jak należy rozumieć wiele skomplikowanych zapisów czy praw. Komentarze te powstawały między III w przed Chrystusem, do VI w po Chrystusie. Talmud składa się z 2 głównych części: Miszny i Gemary. Miszna to pierwsza warstwa komentarzy do Tory, Gemara jest dopowiedzeniem Miszny, kolejnym komentarzem do niej. To znajduje odzwierciedlenie w strukturze kart Talmudu – w środku mamy komentowany fragment Tory, następnie Miszny, najbardziej zewnętrznie Gemary. Konieczność wyjaśniania wiernym wielu z zapisów Prawa ST zrozumiemy, gdy otworzymy chociażby Księgę Kapłańską. Dodatkowy problem pojawił się po zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej w 70 r. przez Rzymian; wielu wyznawców judaizmu nie wiedziało, jak wypełniać nakazy prawa w nowej sytuacji, gdy świątyni nie ma, a wiele religijnych obowiązków z nią właśnie się wiązało. Już sam ten kontekst wyjaśnia, że doprawdy tematyką Talmudu nie było komentowanie czy obrażanie chrześcijaństwa. W Talmudzie ani razu nie pojawia się osoba będąca z całą pewnością Jezusem z Nazaretu czy Marią, matką Jezusa. Pojawiają się zapisy o „Jeszu” (Jezus w j.hebrajskim to Jeszua bądź Joszua) albo „Ben Pandera” lub „Ben Stada”, którego pewne elementy biografii mogą kojarzyć się z Jezusem (np. że zginął w przeddzień Paschy lecz kiedy indziej i gdzie indziej, w innym czasie i w inny sposób –ukamienowanie), są to jednak postaci żyjące np. 100 lat później lub wcześniej niż Jezus, o zasadniczo innej biografii. Stąd zarzut, jakoby Talmud nazywał Jezusa „bękartem”, ponieważ występuje tam „Jeszu Ben Pandera” czyli jakiś Jeszu, dziecko z nieprawego łoża, którego ojcem miał być rzymski żołnierz Pandera jest grubymi nićmi szyty i nie znajduje rzetelnego uzasadnienia. To tak, jakbyśmy na podstawie wspomnianego imienia Jan uznali, że chodzi na pewno o konkretnego Jana Kowalskiego, którego mamy na myśli, podczas, gdy jest to zupełnie mało prawdopodobne. To raczej szukanie na siłę wątków pasujących do z góry ustalonej teorii na jej potwierdzenie, nie mające nic wspólnego z prawdą. Przez wiele wieków narastała wrogość między wyznawcami Jezusa z Nazaretu a judaizmem. I jedna, i druga strona, ma swoje żale, ale i swoje winy. Mamy na sumieniu grzechy nietolerancji, wzajemnej niechęci, wzajemnego „dorabiania” sobie paskudnej, nienawistnej „gęby”. Pora na naprawę naszych wzajemnych stosunków,  także przez odrzucenie nieprawdy, prostowanie przekazywanych bzdur o rzekomych tekstach nienawiści w świętych pismach. Pojawia się zresztą coraz więcej możliwości czytania Talmudu po polsku, dokonywane są obecnie tłumaczenia (np. Talmudu Babilońskiego Saszy Pecarica, z którego korzystaliśmy na naszych warsztatach) – można samemu przekonać się o bezpodstawności w/w zarzutów. Takie legendy powstają bowiem także wtedy, gdy jest jakaś tajemniczość, przez którą trudno się przebić – jak dla wielu niezrozumiały, a nawet nie do odczytania język hebrajski. W Talmudzie są pewne ślady tarć między chrześcijaństwem a judaizmem, to zrozumiałe, skoro Żydzi nie uznali w Jezusie mesjasza, a chrześcijanie owszem. Ale nie jest to jego ani zasadniczy, ani nader istotny nurt. jak przedstawiają niektórzy, którym najwyraźniej brak dobrej woli i ducha dialogu.

Kto chciałby bardziej szczegółowych dociekań, odsyłam do artykułu:

http://www.the614thcs.com/40.937.0.0.1.0.phtml - to zresztą świetna strona, na której znajdziemy odpowiedzi na wiele pytań odnośnie judaizmu i naszych wzajemnych relacji, z perspektywy żydowskiej.