Artykuł ks. prof. nadzw. dr hab. Adama Solaka dla Młodego Asyżu o tolerancji
ks. dr hab. prof. nadzw. Adam Solak
EDUKCJA – DIALOG – TOLERANCJA
Edukacja jest potrzebna każdemu człowiekowi - szczególnie uczniowi różnego typu szkół – by mógł wzrastać w mądrości i kształtować piękno swojego życia.
Nie ma twórczej edukacji bez dialogu, czyli rozmowy ucznia z uczniem, ucznia z nauczycielem, dziecka z rodzicem, w zakresie poznawanej wiedzy i różnych doświadczeń życiowych. Gdy nie ma dialogu jest bezmyślność. Owocem bezmyślności są między innymi: brak szacunku do siebie i drugiego człowieka, agresja, wypowiadanie kłamliwych opinii, brak zaangażowania na rzecz dobra (pomocy) względem ludzi, których spotykam na ścieżkach swojego życia, w domu, szkole, na boisku, jednym słowem wszędzie, gdzie jestem i są inni ludzie. Edukacja i dialog są konieczne by człowiek wzrastał w mądrości. Są tymi wartościami, by człowiek w pełni kształtował swoje piękne człowieczeństwo.
Tak jak ważnymi są edukacja i dialog, tak również istotna i ważna jest tolerancja.
Tolerancja (od łać. tolerare, tzn. znosić, wytrzymywać), oznacza nie co innego jak postawę cierpliwości i wyrozumiałości oraz szacunku dla odmienności.[1] Jest poszanowaniem cudzych upodobań, wiedzy, uczuć, wierzeń, poglądów, obyczajów i postępowania, choćby nosiły w sobie znamiona całkowicie odmienne od własnych bądź też zupełnie z nimi sprzeczne. Współcześnie jest to szacunek dla wolności innych ludzi, ich myślenia i opinii oraz sposoby bycia.
Popatrzmy na problem tolerancji w ujęciu księdza Jana Twardowskiego.
„Dziękuję ci że nie jest wszystko tylko białe albo czarne
Za to że krowy łaciate
Bladożółta psia trawka
Kijanki od spodu oliwkowozielone
Dzięcioły pstre z czerwoną plamą pod ogonem
Pstrągi szaroniebieskie
Brunatnofioletowa wilcza jagoda
Złoto co się godzi z każdym kolorem i nie przyjmuje cienia
Policzki piegowate
Dzioby nie tylko krótkie albo długie
Przecież gile maja grube a dudki krzywe
Za to
Że niestałość spełnia swe zadanie
I ci co tak kochają bez błędów
Tylko my chcemy być wciąż albo – albo
I jesteśmy na złość w kratkę”.
(Ks. Jan Tawrdowski, Podziękowanie)
Tolerancja musi być rozumna. Tolerancja nie dyskryminuje drugiego człowieka, nie potępia. Człowiek tolerancyjny swoim pięknym życiem, rozmową, wskazuje drugiemu człowiekowi, inne możliwości myślenia i działania. Nie ma tolerancji dla głupoty, niszczenia życia, życia niezgodnego z prawem naturalnym.
Gdzie nie mogę (mimo starań) zmienić życia człowieka błądzącego, niszczącego siebie i innych, wówczas sięgam (jako człowiek religijny) po modlitwę w intencji tegoż człowieka. To modlitwa zmienia to, co człowiek własnymi siłami zmienić nie może.
[1] Por. A. M. de Tchorzewski, W. M. Wołoszyn – Spirka (red.), Tolerancja jako wartość i problem edukacyjny, Wers, Bydgoszcz 2000